بررسی تغییرات آوایی در پیوستار جغرافیایی ایران از شمال به جنوب(نوار57تا58درجه طول جغرافیایی)

باید گفت ایجاد اطلس گویشی در ایران از دغدغه های پیشکسوتان علوم زبانی وزبان فارسی بوده وهست. نگارش پایان نامه هایی که بر مسئله ی گویشهای فارسی تمرکز کنند کمک خواهد کرد به شناسایی گویشهای فارسی در ایران.در این تحقیق ابتدا بطور عمده از روش قوم نگاری استفاده شده تا با ابزار مصاحبه وچک لیستهای مشاهده جمع آوری داده های گویشوران15 نقطه مسکونی بصورت میدانی و مشاهده ای انجام شود. ازطرفی آواهای مورد بررسی اگرآواهایی باشند که بسامد بالاتر درکاربرد داشته باشند کار مقایسه رامحدودتر و سازماندهی آنرا واضح تر می سازد.به علت آشنایی محقق با استان کرمان نوار جغرافیایی طوری انتخاب شد که از استان کرمان عبور کند.نوع آواهایی که مورد نظر خواهد بود واکه ها و همخوانهای زبان فارسی است که درکتاب آواشناسی زبان فارسی?نوشته دکتر یدالله ثمره?آمده است.بطور کلی هدف بررسی آواها?بصورت همزمانی است و نه درزمانی.در جمع حدود6000 کلمه آوانویسی شده وسپس درگروههای کلمات باهم مقایسه شده اندو این عمل را در چارچوبه ی تحلیل مقابله ای( c.a.) در مورد آواهای متغیر در پیوستار نوار57 تا58 درجه طول جغرافیا یی انجام گرفت. نتیجه ی عمل مقایسه ی آواهای کلمات باهم این شد که : پیوستار جغرافیایی بر تغییر آواها در فارسی اثر دارد.طبقه بندی اطلاعات گویشی با توجه با مقایسه ی تلفظ هرکلمه در15 شهرانجام شد. منطقه تعیین شده برای بررسی? حدود8/5 % ازکل مساحت کشور ایران است و شامل 15 نقطه مسکونی انتخاب شده است? که اغلب پر جمعیت هستند وبه ترتیب عبارتند از: 1-بجنورد 2-اسفراین 3-سبزوار 4--بردسکن 5-بشرویه 6-دیهوک 7-راور 8- کرمان وماهان 9- راین 10-جیرفت 11-کهنوج 12-منوجان 13-سندرک 14-سیریک 15-جاسک البته لازم به ذکر است چون موضوع بررسی آواهای زبان فارسی است ما به کلمات معادل گویشی که تغییرکلی ساختاری در هر گویش پذیرفته اند کار نداریم بلکه به تغییرات آواهای کلمات فارسی استانده در محل های مختلف کار داریم. برای مثال وقتی در بندر جاسک بجای "پسر"میگویند"چوک"به آن کار نداریم بلکه "پسر"میگویند"چوک"به آن کار نداریم بلکه میخواهیم ببینیم همان آواهای کلمه ی"پسر"راچگونه تلفظ میکنند وچه آواهای متفاوتی را در تلفظ بکار میبرند البته بخشی از چگونگی تولید واجگونه ها به شکل وتوانایی اندام فراگویی انسان گویشور بستگی دارد که شاید اندام گفتاری نیزاز جغرافیای محیط متاثر شده باشند که این خود مقوله ومبحثی دیگر است که تایید صحت یاسقم آن کاری جداگانه میطلبد